دریچه گاز یکی از قطعات تعبیه شده در موتور خودرو است که وظیفه کنترل هوای ورودی به داخل موتور را به عهده دارد. این قطعه در سیستم های سوخت رسانی انژکتوری و درون سوزی به کار می‌رود و وجود آن به کاهش مصرف سوخت و آلایندگی اتومبیل نیز کمک می‌کند.

این قطعه وظایف مختلفی را در تنظیم سوخت رسانی موتور انجام می‌دهد و یکی از حساس ترین قطعات در نحوه عملکرد صحیح اتومبیل می‌باشد. در این مقاله اطلاعات بسیاری را درباره اینکه “دریچه گاز چیست“، ساختار آن به چه صورت می‌باشد و نحوه کارکرد آن به چه شکل است را در اختیار شما قرار خواهیم داد

.

دریچه گاز (Throttle) وسیله ای فلزی است که در ورودی موتور نصب می‌شود و دارای شیر پروانه ای شکل است. این قطعه به عنوان پشتیبان موتور خودرو وظایف متعددی را هنگام فعالیت موتور ایفا می‌کند.

این قطعه معمولا از بدنه آلومینیومی یا مواد ترکیبی تولید می‌شود. البته دریچه گازهایی که با استفاده از مواد ترکیبی ساخته می‌شوند به دلیل مقاومت بالا در مقابل خورندگی از برتری بیشتری نسبت به آلومینیوم برخوردار است.

دریچه گاز دارای دو مسیر ورودی هوا می‌باشد؛ یکی از دریچه ها به صورت پروانه ای تعبیه شده و دیگری به عنوان مسیر ورود هوای اضافی اجازه عبور هوا را به صورت عمودی می‌دهد و توسط استپر موتور هدایت و کنترل می‌شود.

دریچه گاز چکار می‌کند؟

یک پیشرانه درون سوز برای تولید قدرت مورد نیاز خود ناچار به فعالیت پیوسته می‌باشد. به عبارت دیگر، وجود مجموعه کنترل گری در سیستم خودرو که در رسیدن به گشتاور و شتاب مورد نیاز راننده تاثیرگذار باشد، از مهم ترین فاکتورهای راه اندازی خودرو در مسیر درست است. مسئولیت این کار بر عهده دریچه گاز که توسط پدال گاز با راننده در ارتباط مستقیم است انجام می‌شود.
در ادامه به پاسخ این سوال که “دریچه گاز چکار می‌کند“، می‌پردازیم:

مهم ترین و اصلی ترین وظیفه این قطعه کنترل هوای ورودی به موتور است که از طریق تغییر زاویه شیر پروانه ای اعمال می‌شود. به بیان ساده تر، مدیریت حجم هوای پیشرانه که به صورت متداوم در حال مکش می‌باشد، مسئولیت اصلی این قطعه است و این هوا توسط دریچه گاز دستکاری شده و در نهایت به موتور می‌رسد. فرایند ذکر شده توسط اتصال مستقیم دریچه با پدال گاز اتفاق می‌افتد که در دسترس مستقیم راننده قرار دارد.
با فشردن پدال گاز توسط راننده، دستور تغییر زاویه دریچه گاز به شیر پروانه ای داده شده و در نهایت سرعت هوا و سوخت ورودی نیز تغییر می‌کند. هر چه حجم هوای مکش شده توسط موتور کمتر باشد، سوخت کمتری متناسب با این حجم دریافت شده و بالعکس این پروسه نیز به همین شکل می‌باشد. بدین ترتیب، سرعت دَوران موتور با حجم هوا و سوخت دریافتی آن متغیر است.
در واقع، میزان پاشش سوخت که توسط سیستم سوخت رسانی موتور با تنظیم جهت قرار گیری دریچه گاز انجام می‌شود، توان و گشتاور خروجی موتور را تنظیم خواهد کرد.
علاوه بر این، تعبیه مسیر اضافی دریچه گاز به موتور کمک می‌کند که در شرایط خارج از فشار پدال گاز توسط راننده همچنان در حالت بی بار و روشن بماند.

دریچه گاز از چه اجزایی تشکیل شده است؟

ساختار کلی دریچه های گاز کاملا یکسان و ثابت است، البته اگر انواع این قطعه را در نظر نگیریم، ساختمان اصلی این قطعه از اجزای مختلفی تشکیل شده که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:

• بدنه فلزی (هوزینگ)
• محور
• شیر پروانه ای
• غلاف سنسور های دما و فشار
• گرمکن
• مجاری (برخی از این قطعات فاقد مجاری می‌باشند)

همانطور که گفته شد، جنس بدنه دریچه گازها از آلومینیوم تشکیل شده اما مواد ترکیبی به دلیل داشتن سبکی و مقاوت بالاتر در مقابل خورندگی از نمونه های رایج تر و پرفروش تر هستند.

نواع دریچه گاز

این قطعه عموما براساس دو مکانیسم محرک محور صورت می‌گیرد و به دسته بندی های مختلفی تقسیم می‌شود؛ در ادامه، به “انواع دریچه گاز” و کاربرد آنها اشاره خواهیم کرد:

دریچه گاز مکانیکی

دریچه گاز مکانیکی در ساختار فنی بیشتر خودروهای امروزی وجود دارد و توسط پدال گاز که به صورت مستقیم با کابلی به آن متصل شده به حرکت درمی‌آید. این نوع دریچه با داشتن ویژگی هایی همچون ساختار ساده و قیمت ارزان از رایج ترین انواع این قطعه می‌باشد.

دریچه گاز الکترونیکی (برقی)

در این نوع دریچه ها، شیر پروانه ای با داشتن مکانیزم متصل شده به سیستم مدیریت موتور و همچنین ECU خودرو، با ارسال سیگنال هایی به سیستم مدیریت موتور، دستور تغییر زاویه و به حرکت درآمدن دریچه گاز را می‌دهد. این نوع دریچه ها برتری های بسیاری نسبت به نوع مکانیکی دارند و از قیمت های بیشتری برخوردارند.

اختلالات دریچه گاز

در برخی مواقع پیش می‌آید که عدم کارکرد درست دریچه گاز سبب به وجود آمدن اختلالات و مشکلات متعددی می‌شود که در نهایت عملکرد درست موتور را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. این موارد با دلایل مختلفی همراه است که به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد:

• شستشوی مکرر موتور خودرو
• ایراد در سیمکشی یا کامپیوتر خودرو
• نشتی هوا از دریچه گاز

موارد ذکر شده فوق مهم ترین دلایل بروز خطا و اختلال در عملکرد دریچه گازها هستند که با نشانه هایی نظیر موارد زیر خود را نشان می‌دهند:

1. خاموش شدن موتور با گاز دادن
2. گاز خوردن با تاخیر
3. بد کار کردن موتور
4. بالا ماندن دور موتور در دور پایین و آرام
5. کات آف شدن مکرر موتور
6. کپ کردن یا هرز خوردن موتور
7. دود کردن موتور

در صورت مشاهده موارد ذکر شده نیاز است تا به مرکز تعمیراتی متخصص در این زمینه مراجعه کنید و نسبت به بررسی فنی آن اقدام نمایید چرا که عدم رسیدگی به این نشانه ها سبب بروز مشکلات و خسارات سنگین تر به خودرو شما خواهد بود.